در روزهايي که پرونده هستهاي ايران به حساسترين مراحل خود رسيده است، خودروسازان داخلي اميدوارند با مختومه شدن آن، تحريمها لغو و امکان شراکت با بزرگان صنعت خودرو دنيا فراهم آيد و در اين بين غولهاي آلماني نيز براي آمدن به «جاده مخصوص» ابراز تمايل کردهاند.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، چند سالي ميشود که در پي تشديد تحريمهاي بينالمللي عليه ايران، خودروسازي کشور امکان شراکت و همکاري با بزرگان صنعت خودرو دنيا را از دست داده و از اين ناحيه متضرر شده است. اين در شرايطي است که تا پيش از تشديد تحريمها، برخي از غولهاي خودروسازي جهان در ايران حضور داشتند، از جمله دو شرکت پرآوازه آلماني يعني «دايملر» و «فولکس واگن». هرچند فعاليت اين دو خودروساز در ايران اندک بود و به مونتاژ محدود ميشد، اما به هر حال صرف حضورشان در «جاده مخصوص»، اهميت داشت و رفتن شان نيز سبب شد امکان همکاريهاي گستردهتر ميان آنها و صنعت خودرو کشور از بين برود.
در اين بين، فولکس واگن با يکي از خودروسازان بخش خصوصي ايران به نام «بم خودرو» همکاري داشت و نتيجه آن، توليد خودرويي به نام «گل» در اين شرکت (بم خودرو) بود. اگرچه شراکت فولکس و بم خودرو به مونتاژ چند هزار خودرو در سال محدود ميشد، اما تشديد تحريمها اجازه نداد همين همکاري اندک نيز پابرجا بماند و در نهايت فولکسيها تصميم بهترک «جاده مخصوص» گرفتند. اوضاع در مورد دايملر (که در ايران اين شرکت را به نام بنز ميشناسند) نيز تقريبا به همين شکل بود، چه آنکه اين شرکت نيز همکار ايران خودرو به شمار ميرفت و نه تنها محصولات تجاري در ايران به توليد ميرساند، بلکه در سايت مرکزي ايران خودرو نيز سالي چند صد دستگاه سواري بنز مونتاژ ميکرد.
با اين حال، رابطه ايران خودرو و بنز نيز پس از تشديد تحريمها تقريبا قطع شد تا پاي يکي از غولهاي صنعت خودرو جهان از ايران بريده شود.
حالا چند سال پس از خروج آلمانها از «جاده مخصوص» و همزمان با رسيدن پرونده هستهاي ايران به حساسترين مراحل خود، بوي آشتي ميان آنها (خودروسازان آلماني) و جاده مخصوصيها (خودروسازان ايراني) به مشام ميرسد و گويي دو طرف منتظر کنار رفتن ديوار تحريمها و پيوندي دوباره هستند.
اگر کمي به عقب برگرديم و اظهارات مسوولان خودروسازي ايران را طي يکي دو سال گذشته (همزمان با افزايش اميدواريها به توافق هستهاي ايران و کشورهاي 1+5) مرور کنيم، متوجه ميشويم که آنها از تمايل خود به همکاري با آلمانيها صحبت به ميان آوردهاند. اوضاع به شکلي است که برخي از آنها حتي تلويحا تاييد کردهاند شريک جديد خودروسازي ايران، يک شرکت آلماني است و در اين بين، دو گزينه اصلي مطرح ميشود، يکي فولکس واگن و ديگري دايملر.
از قضا آلمانيها نيز به تازگي از تحرکات خودروسازان اين کشور براي حضور در بازار خودرو ايران گفته و البته تاکيد کردهاند که همه چيز به نتيجه مذاکرات هستهاي بستگي دارد. بنابر گزارش فايننشالتايمز، برخي از شرکتهاي آلماني که تا پيش از تحريمها کسبوکاري 10 تا 15 ميليون يورويي در ايران داشتند، بيصبرانه انتظار توافق هستهاي ميان ايران و کشورهاي گروه 1+5 را ميکشند تا پروژههايي بزرگ را در يکي از قدرتهاي خاورميانه پياده کنند. بهعنوان مثال، شرکت فولکس واگن که بزرگترين خودروساز اروپا و سومين غول خودروسازي جهان به شمار ميرود، با دقت اخبار مربوط به مذاکرات هستهاي را پيگيري ميکند تا در ايران پس از تحريم، جايي براي خود داشته باشد.
همچنين شرکت دايملر نيز از مذاکرات هستهاي غافل نمانده و قصد دارد در صورت لغو تحريمها عليه ايران، راهي بازار خودرو اين کشور شود.
آنطور که يکي از مقامات ارشد آلماني ميگويد: «همزمان با نزديک شدن به لحظات پاياني مذاکرات هستهاي ميان ايران و کشورهاي گروه 1+5، وضعي شبيه به يک مسابقه قايقراني پيش آمده و هر شرکتي در تلاش است خود را در بهترين موقعيت قرار دهد تا نخستين فردي باشد که با شليک توپ به جلو حرکت ميکند.»
در اين شرايط البته آلمانيها بر اين باورند که کشورشان با ايران روابط تجاري و فرهنگي ديرينهاي دارد و پيشينه آن به قرن نوزدهم ميلادي باز ميگردد. به عبارت بهتر، آلمان به عکس بريتانيا و روسيه، هيچ تاريخچه امپرياليستي از خود در منطقه بر جا نگذاشته است و اين باعث خواهد شد که به شريکي جذابتر در منطقه تبديل شود.
تا اواخر دهه 1930 شرکتهاي آلماني تقريبا در همه پروژههاي عمده صنعتي در ايران از جمله راهآهن برونمرزي مشارکت داشتند، اما در سالهاي تحريم، چين، امارات متحده عربي، کره جنوبي،ترکيه و هندوستان در روابط تجاري با ايران از آلمان پيشي گرفتند. بنابر آمار، صادرات آلمان به ايران از اوج 4/ 4 ميليارد يورويي خود در سال 2005 به 8/ 1 ميليارد يورو در سال 2013 کاهش يافته و آلمانها حالا به دنبال احياي وضع قبلي و حتي گسترش فعاليت خود در ايران هستند.در اين شرايط، به نظر ميرسد خودروسازان آلماني جزو اولين شرکتهايي هستند که قصد بازار ايران را کردهاند، منتها به شرط لغو تحريم ها.بر اين اساس، شرکت دايملر اعلام کرده که از نزديک وضعيت را در دست بررسي دارد و ميداند هر مبادله يا ورود مجدد اين شرکت به بازار ايران، در گرو نتيجه مذاکرات هستهاي است. همچنين يکي از افرادي که از نزديک در جريان تحولات شرکت فولکس واگن است نيز تاکيد ميکند که «مذاکرات اين شرکت (با خودروسازان ايراني) در جريان است» به گفته وي، «بخش اعظم اين مذاکرات در پشت صحنه در جريان است تا معلوم شود که هر طرف نياز به چه اهرمهايي دارد.» همچنين اما يک منبع نزديک به دولت آلمان نيز به تازگي گفته که «صنايع آلمان ميخواهند به ايران بيايند، زيرا نگران هستند که اگر معطل کنند، فرانسويها يا حتي آمريکاييها زودتر از آنان وارد اين بازار شوند.»